วิวัฒนาการภาพยนตร์จีน ตอนที่ 3

- ภาพยนตร์จีนในช่วงสงครามต่อต้านญี่ปุ่น（1937-1945）

ปีค.ศ.1937 เกิดสงครามต่อต้านญี่ปุ่น ทำให้บริษัทส่วนใหญ่ที่ตั้งอยู่ในนครเซี่ยงไฮ้ถูกทำลายเสียหายจนต้องหยุดกิจการไป สถานการณ์ของอุตสาหกรรมภาพยนตร์จีนเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจน หลังเกิดสงครามต่อต้านญี่ปุ่นขึ้น ผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับภาพยนตร์ในเซี่ยงไฮ้ได้ถ่ายภาพยนตร์ที่ต่อต้านญี่ปุ่น แต่ภายหลังเนื่องจากผลกระทบจากสงครามจึงต้องออกจากเซี่ยงไฮ้ไป หลังจากที่เซี่ยงไฮ้กับหนานกิงถูกญี่ปุ่นตีแตกแล้ว คนทำภาพยนตร์กลุ่มหนึ่งได้เข้ามาที่เมืองอู่ฮั่น（武汉） กับฉงชิ่ง（重庆）ถ่ายทำข่าวการต่อต้านสงครามกับเทปบันทึกเหตุการณ์ไว้ชุดหนึ่ง และยังจัดตั้งสมาคมวงการภาพยนตร์ต่อต้านศัตรูขึ้น ทำให้เป้าหมายและทิศทางของวงการภาพยนตร์มีจุดยืนที่ชัดเจนยิ่งขึ้น

ปีค.ศ.1941 เกิดสงครามมหาสมุทรแปซิฟิก（太平洋战争）ทำให้แหล่งที่มาของฟิล์มภาพยนตร์ถูกตัดขาด การผลิตงานของบริษัทภาพยนตร์ 3 แห่งต้องหยุดชะงักกลางคัน แต่เนื่องจากเซี่ยงไฮ้ในสมัยนั้นเป็นเขตแบ่งเช่าของฝรั่งเศสกับชาวต่างชาติอื่นๆ และฝรั่งเศสในตอนนั้นไม่ได้ประกาศศึกกับญี่ปุ่น ดังนั้นถึงแม้ว่าเซี่ยงไฮ้จะถูกยึดครองแล้วก็ตาม แต่สภาพแวดล้อมของที่นี่ยังคงไว้ซึ่งความมั่นคง บริษัทภาพยนตร์บางแห่งที่มีกำลังการผลิตที่ค่อนข้างดี หลังจากการผลิตหยุดชะงักไปสักพัก ก็สามารถเริ่มกลับเข้าสู่การสร้างภาพยนตร์ได้อีกครั้ง

ตั้งแต่ปีค.ศ.1937 ถึง ปีค.ศ.1941 ผลิตภาพยนตร์ไปแล้วกว่า 240 เรื่อง โดยส่วนใหญ่จะเป็นแนวจีนโบราณที่สร้างขึ้นอย่างหยาบๆ มีเพียงส่วนน้อยอย่างมู่หลานฉงจวิน《木兰从军》 หัวเจี่ยนเล่ย《花溅泪》 ล่วนซื่อเฟิงกวง《乱世风光》 ข่งฟูจื่อ《孔夫子》เป็นต้นเท่านั้นที่ตั้งใจสร้างขึ้น เพื่อเผยแพร่หลักศีลธรรมอันดีของชนชาติ และยังมีภาพยนตร์สารคดีอีกกว่า 20 เรื่อง ในจำนวนนั้นที่ค่อนข้างมีชื่อเสียงคือเรื่องหนานหนีวาน《南泥湾》 ไป่ฉิวเอินไต่ฟู《白求恩大夫》 เหยียนอันยวี่ปาลู่จวิน《延安与八路军》เป็นต้น

- ภาพยนตร์จีนหลังสงคราม（1946-1949）

วันที่15 สิงหาคม ค.ศ.1945 แม้ว่าญี่ปุ่นจะประกาศยอมจำนนอย่างไม่มีเงื่อนไข และสงครามต่อต้านญี่ปุ่นซึ่งกินระยะเวลาถึง 8 ปีได้จบลงแล้ว แต่ทว่าไม่นานนักสงครามภายในระหว่างพรรคคอมมิวนิสต์กับพรรคก๊กมินตั๋งก็เกิดขึ้น สังคมบ้านเมืองจึงยังคงวุ่นวายไม่สงบ และธุรกิจภาพยนตร์ที่เคยอยู่ภายใต้การควบคุมของญี่ปุ่นก็ถูกพรรคก๊กมินตั๋งรับช่วงบริหารจัดการต่อ

หลังสงครามคนกลุ่มหนึ่งที่มีแนวคิดหัวก้าวหน้านำโดยหยางฮั่นเซิง（阳翰笙） ช่ายฉู่เซิง（蔡楚生）และสื่อตงซัน（史东山）ได้อาศัยชื่อเสียงของบริษัทอุตสาหกรรมภาพยนตร์เหลียนหัว（联华影业公司）ก่อตั้งสมาคมศิลปะภาพยนตร์เหลียนหัวขึ้น และเปลี่ยนชื่อเป็นบริษัทอุตสาหกรรมภาพยนตร์คุนหลุน（昆仑影业公司）อย่างเป็นทางการในเดือนมิถุนายน ปีค.ศ.1947 ในจำนวนผลงานของบริษัทคุนหลุนนั้น ภาพยนตร์ที่เน้นความกล้าหาญและความซื่อสัตย์ต่อแนวคิดอัตถนิยมเป็นหลักจะมีชื่อเสียงมากที่สุด ผลงานเด่นของกลุ่มแรกคือเรื่องอี่เจียงชุนสุ่ยเซี่ยงตงหลิว《一江春水向东流》 กับปาเชียนหลี่ลู่ยวิ๋นเหอเยวี้ย《八千里路云和月》และของกลุ่มหลังคือเรื่องว่านเจียเติงหั่ว《万家灯火》กับชิงซานชุ่ยกู่《青山翠谷》

ในนครเซี่ยงไฮ้นั้นมีบริษัทภาพยนตร์ที่ก่อตั้งขึ้นกว่า 20 แห่ง แต่ที่มีอิทธิพลค่อนข้างมากคือบริษัทอุตสาหกรรมภาพยนตร์เหวินหัว（文华影业公司） สมาชิกหลักของบริษัทนี้เป็นกลุ่มปัญญาชน ผลงานของพวกเขาส่วนใหญ่จะเน้นการเดินเรื่องของคนเป็นหลัก โดยสงครามมักจะถูกทิ้งไว้เป็นฉากหลัง ผลงานชิ้นเอกของพวกเขาคือเรื่องเสี่ยวเฉิงจือชุน《小城之春》และอูซานเมิ่งหุย《巫山梦回》

ในช่วงปลายปีค.ศ.1947- ค.ศ.1948 ผลงานที่สร้างขึ้นนั้นเป็นภาพยนตร์ข่าวและสารคดีเสียส่วนใหญ่ ค.ศ.1949 หลังการปลดแอกประเทศจีน สำนักงานภาพยนตร์แห่งชาติก็ได้ก่อตั้งขึ้น และภาพยนตร์เรื่องแรกที่ลงมือถ่ายทำหลังเปิดประเทศคือเรื่องเฉียว《桥》